رفتار با نوجوان لجباز نیاز به توجه به نکاتی چون خونسردی، همدلی، قانونمندی و به کارگیری مهارت های ارتباطی دارد. نوجوانان تاکید دارند که «تو رئیس من نیستی» و این یعنی آغاز مشکلات رابطه والدین با نوجوانان.
۵ نکته کلیدی در رفتار با نوجوان لجباز
نوجوانان موجوداتی منحصر به فرد و اغب متناقضی هستند. آن‌ها برای فردیت خود تلاش می‌کنند و در عین حال تاثیرپذیرند. آن‌ها طوری رفتار می‌کنند که انگار همه چیز را می‌دانند در حالی که تجربه‌ی زیادی ندارند. احساس شکست ناپذیر بودن می‌کنند و در عین حال ناامن هستند. برخی قدرت شما را به چالش می‌کشند و برخی دیگر خود ویرانگر هستند. رفتار با نوجوان لجباز کار ساده‌ای نیست، چه می‌خواهد فرزند شما باشد، چه دانش آموزتان. چه کاری می‌توان با این سرکشان انجام داد؟ در ادامه با ۵ کلید موفقیت در رفتار با نوجوان لجباز آشنا می‌شوید و یاد می‌گیرید که چگونه باید از روش‌های کارساز برای حفظ تعادل استفاده کنید.
رفتار با نوجوان لجباز
۱. خونسرد باشید و در موضع قدرت بمانید
یکی از رایج‌ترین ویژگی‌های نوجوانان لجباز این است که مدام شما را عصبانی می‌کنند و به دنبال واکنش شما هستند؛ و این کار به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد مانند طفره رفتن، مخالفت کردن، عصبانیت، شکستن قوانین، چانه زدن و غیره. در این لحظات هرچه بیشتر واکنش‌های ناگهانی نشان دهید و ناراحت شوید، او فکر می‌کند که روی شما تسلط دارد و موفق به عصبانی کردن شما شده است. بنابراین اولین قدم در رفتار با نوجوان لجباز این است که خونسردی خود را حفظ کنید. هرچه واکنش بیشتر و شدیدتری نشان دهید، تاثیر کمتری خواهید داشت. زمانی که با فرزند نوجوانتان دچار مشکل می‌شوید قبل از هر حرف و عمل شدیدی یک نفس عمیق بکشید. تا ده بشمارید و اگر هنوز هم عصبانی هستید صحبت را به زمان دیگری موکول کنید.
۲. مرز‌های مشخصی ایجاد کنید
از آنجا که اغلب نوجوانان می‌خواهند استقلال بیشتری را تجربه کنند، ممکن است به کرات شما را به چالش بکشند. در این شرایط تعیین حدود برای حفظ یک رابطه سازنده بسیار مهم است. مرز‌ها باید به طور خاص و واضح مشخص شوند.
در رفتار با نوجوان لجباز، مرز‌ها یا قوانینی موثر هستند که منصفانه و منطقی باشند. اگر برای مدتی با نوجوانتان فاقد حد و مرز رفتار می‌کردید و دچار مشکل بودید، واضح و روشن برای او بیان کنید که از این نقطه به بعد همه چیز متفاوت خواهد بود، و گفته‌های خود را عملی کنید.
اولین و مهمترین قانون می‌تواند این باشد که با یکدیگر با احترام برخورد کنید و این یعنی اگر آن‌ها به شما احترام بگذارند، آنوقت شما هم به نظرات و نیازهایشان احترام می‌گذارید. علاوه بر احترام و بسته به موقعیت، ممکن است لیستی از قوانین شامل قوانین خانه، قوانین رفتاری و … وجود دارا باشند. دقت کنید بین قوانین تناقض وجود نداشته باشد.
۳. ارتباطی شجاعانه و موثر برقرار کنید
نویسنده سخنرانی‌های ریاست جمهوری، جیمز هیومز یک بار اشاره کرد: «هنر برقراری ارتباط، زبان رهبری کردن است» این بیانیه در مواجهه با نوجوانان بسیار کارامد است. زمانی که با یک نوجوان لجباز روبرو هستید، موقعیت خود را با استفاده از مهارت های ارتباطی قاطع تقویت کنید.
۴. در شرایط غیر بحرانی، شوخ طبع و همدل باشید
در شرایطی که نوجوان سرسختی کمی از خود نشان می‌دهد، به جای خشم و فریاد با ابراز همدلی به او واکنش نشان دهید. به جای اخم، با لبخند پاسخ دهید. با کمی شوخی با خودتان بگویید: «خب دوباره شروع کرد» و بعد به کارتان ادامه دهید. از سروصدا برحذر باشید. از اینکه مدام به نوجوان لجباز بگویید چکار باید بکند، اجتناب کنید. توصیه و نصیحت مداوم ممکن است به طور ناخواسته به عنوان تهدیدی برعلیه فردیت او تعبیر شود و در بدترین حالت او شما را دشمن خود خواهد خواند.
نکته این است که به خودتان یادآوری کنید بسیاری از نوجوانان چنین شرایطی را تجربه می‌کنند و با استفاده از تکنیک‌های مایندفولنس یا ذهن آگاهی آرام باقی بمانید.
۵. به آن‌ها شانس حل مسئله و اظهار نظر بدهید
بسیاری از نوجوانان لجباز، اینگونه رفتار می‌کنند، چون فکر می‌کنند که بزرگسالان به آن‌ها گوش نمی‌دهند. زمانی که فرزند نوجوانتان را ناراحت می‌بینید، به او بگویید: «من هر زمان که بخواهی اینجا هستم تا به صحبت‌هایت گوش کنم.» در دسترس باشید و به او بگویید که حمایتش می‌کنید، ولی در این مورد اصرار نکنید. به او اجازه دهید که هروقت خودش خواست به سمت شما بیاید.
در شرایط مناسب، هنگامی که با فرزند نوجوانتان در حال صحبت درباره تجربیاتش هستید، فاقد هیچ اظهار نظری فقط گوش کنید و مانند یک دوست در کنارش باشید. اجازه دهید او احساس راحتی کند و صحبت کند. هنگام صحبت درمورد مسائل، او را نیز در بحث دخالت دهید. برای مثال از او بپرسید: «به نظر تو چطور می‌توان این مشکل را حل کرد؟» ببینید که آیا ایده‌ی سازنده‌ای دارند یا خیر. از اصرار بر راه حل پیشنهادی خودتان بپرهیزید. چند گزینه منطقی را با او بررسی کنید و باهم به نتیجه برسید.
اگرچه رفتار با نوجوان لجباز کار آسانی نیست، اما مهارت‌ها و استراتژی‌های موثر بسیاری وجود دارد که شما می‌توانید برای به حداقل رساندن مقاومت و بی اعتنایی آن‌ها به کار بگیرید. از تجربیات خود در این رابطه با ما بگویید.