اهداف روانشناسی کودک

روانشناسی کودک به عنوان یکی از زیر‌ مجموعه‌های روانشناسی رشد  با هدف نگاه دقیق و علمی به کودک و نیازهای او و یافتن شیوه‌های صحیح پرورشی و آموزشی از اولین سالهای تاسیس روانشناسی, مورد توجه بوده است. در طول این سالها روانشناسان زیادی به مطالعه و تحقیق در مورد جنبه‌های مختلف رشد کودک پرداخته‌اند.

رشد کودک

رشد یک فرایند چند بعدی است. این رشد شامل رشد جسمی، رشد زبانی، رشد عاطفی، رشد شناختی، رشد اجتماعی، رشد اخلاقی و رشد شخصیتی است و توجه به تمام این جنبه‌ها یکی از اهداف روانشناسی رشد است. اهمیت این توجه به تمام ابعاد رشدی باعث آگاهی و شناختی متعادل و چند ‌بعدی در مورد کودک می‌شود و والدین و سایر افراد مرتبط با کودک را در درک و رفتار صحیح با کودک یاری می‌نماید.

رشد جسمی

رشد جسمی و فیزیکی در کودکان معمولا طی پدیده هایی به ترتیب رخ می دهند, اول یاد می گیرند که چگونه سر خود را بالا ببرند، خود را بچرخانند، راه بروند و بدوند که روانشناس کودک نیز طی بررسی هایی ویژگی های رفتاری، علائم فیزیکی و جسمی کودک را بررسی می کند تا موارد غیر طبیعی را در او تشخیص دهد. تاخیر در رشد کردن قسمتی از بدن کودک می تواند نشان دهنده مشکلاتی باشد که ممکن است روی روان او تاثیر بگذارد.

رشد زبانی

اصول اساسی زبان جزئی از ساختار مغزی همه کودکان است. یک کودک ناشنوا در همان سنی شروع به صدا درآوردن می کند که یک کودک شنوا, بنابراین میدانیم که تحریک شنوایی برای رشد زبانی ضروری نیست. زبان و گفتار ارتباط نزدیکی با هم دارند. می توانیم زبان را به عنوان اصطلاح کلی برای نمادهای کلامی و گفتار را به عنوان ابزار بیان آن تعریف کنیم. هر دو آنها بازتاب نیاز غریزی بشر به برقراری ارتباط هستند. این نیاز در کودکان بسیار خردسال که در پاسخ به ارتباط کلامی, بدن و دهان خود را به حرکت در می آورند, مشهود است.

رشد ذهنی

رشد ذهنی کودک با توجه به نظریه های مختلف در سال های اخیر دچار تغییرات زیادی شده است و کودکان تازه متولد شده از محیط اطراف خود آگاه هستند و نسبت به آن نیز علاقه و هیجان دارند، حتی قبل از این که زبان باز کنند. به فرایند یادگیری و فکری کودک رشد ذهنی  گویند. که شامل دیدن، درک دنیای اطراف، یادگیری زبان، حافظه، تصمیم گیری، حل مشکل، چگونگی استفاده از قدرت تجسم و چگونگی استفاده از منطق و استدلال می باشد که تمام این فاکتورها از ژنتیک و محیط به کودک می رسد.

فرهنگ محیطی که کودک در آن زندگی می کند، ارزش ها، سنت ها و طرز فکرها و شیوه های مختلف زندگی در طرز فکر کودک بسیار موثر است و همچنین فرهنگ نقش مهمی در روابط کودک با والدین و مدرسه دارد. روابط بین دوستان تاثیر زیادی روی فکر، یادگیری و رشد کودکان دارد و خانواده، مدرسه و گروه های دوستانه نقش مهمی را در فضای اجتماعی کودک خواهند داشت.

رشد شخصیتی

بسیاری از ویژگیهای شخصیتی کودک از قبیل توانایی برقراری ارتباط با مردم و سازگاری با آنها, درس گرفتن از اشتباهات, تمایل به همکاری و سخن کوشی, قدرت مشاهده, تمرکز, تحقیق و سرانجام توانایی خلاق, دقیق, مصمم, و جاه طلب بودن, در سرنوشت آینده کودک موثر است. تمامی این خصوصیات به کودک شما کمک میکنند. در حالی که خصوصیاتی مثل تنبلی, ناتوانی در تمرکز, کندی تفکر, و ناتوانی در بیان مقصود و احساسات, باعث عقب افتادن کودک می شود.

رشد احساسی

رشد احساسی و رشد عاطفی به چگونگی احساس و فهم کودک نسبت به ابراز احساسات گفته می شود. رشد عاطفی از کودکان بسیار کوچک آغاز می شود که غالبا احساساتی مثل ترس، لذت، خشم و ناراحتی را نشان می دهند. با بزرگ شدن کودک احساسات آنها نیز کامل تر می شود, احساساتی مثل اعتماد بنفس، امیدواری، گناه و غرور در آنها ایجاد می شود.

رشد احساسی شامل توانایی کودک برای احساس و درک عواطف دیگران می باشد که یادگیری این احساسات برای بعضی از کودکان دشوار است, در این مرحله روانشناسی کودک کمک بسیار زیادی به کودک می کند. رشد احساسی تا حد زیادی رشد اجتماعی کودک و نحوه برخورد با دیگران را نیز شامل می شود. رشد اجتماعی در مورد این است که کودک چگونه ارزش ها، آگاهی و مهارت های اجتماعی را در برابر افراد دیگر انجام می دهد.